Vitamine D ook in februari 2021 nog vol in aandacht

Top wetenschappers roepen overheden op niet langer te wachten met vitamine D adviezen.

Vitamine D BLEEF ook de afgelopen weken meermaals spraakmakend in het nieuws:

  1. Vitamine D: recent uitgeroepen tot supplement van het jaar 2021.
  2. Vitamine D: wetenschappers doen appel op overheden voor vitamine D advisering
  3. Vitamine D: de Gezondheidsraad is er nog niet uit…

Om met dat laatste item te beginnen. De Gezondheidsraad is recent, aangespoord door staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, verzocht een uitspraak over vitamine D aan te leveren naar aanleiding van aanhoudende beloftevolle berichten over deze vitamine.
Nog onvoldoende bewijs. Zo luidde begin maart het oordeel van de Gezondheidsraad. “Het valt niet aan te tonen, maar ook niet uit te sluiten”. Daarvoor zijn volgens de Gezondheidsraad eerst nog (meer) placebogecontroleerde onderzoeken nodig. De Gezondheidsraad verwacht echter wel nog dit jaar (!!) een voldoende wetenschappelijk gefundeerd standpunt ten aanzien van vitamine D aan te kunnen leveren.

Tot die tijd vindt men de research onvoldoende in lijn met optimale bewijskracht. In die lijn doorredenerend zouden we ook nog steeds geen parachutes gebruiken. Onvoldoende placebo-parachute gecontroleerd onderzoek naar verricht immers. En wat te denken van “placebo-roken” om de gevolgen van sigaretten in kaart te brengen? Ook dat onderzoek is, begrijpelijkerwijs, nooit verricht. En toch hebben we onze maatregelen hiervoor wel genomen.

Leven in een imperfecte wereld

Wij zijn dol op wetenschappelijk onderzoek. En weten tevens hoe complex het is om hoogkwalitatief, on-gebiased, betrouwbaar onderzoeksdesign op te zetten. Dat statistisch in orde is en bovendien reproduceerbaar. Dus ook hoe complex het überhaupt is om in de praktijk om te gaan met het gegeven dat alleen in een perfecte wereld, perfecte research beschikbaar is.

Ook in een tweetal wetenschappelijke publicaties die onder de paraplu van het top vaktijdschrift “the Lancet” opereren wordt aan de controverse rondom het huidige vitamine D dilemma aandacht besteed. In augustus 2020(!) wordt al ten aanzien van vitamine D suppletie geconcludeerd: “er valt niets te verliezen en mogelijk veel te winnen”. En in februari 2021 wordt nogmaals geappelleerd: in tijden van crisis mogen de spelregels wellicht enigszins aangepast worden. Zeker om te voorkómen dat resultaten anders te laat komen. Niet nóg langer afwachten dus. Dat lijkt het devies van de auteurs van beide publicaties. En in die visie staan ze bepaald niet alleen in. Maar ondertussen is er dus alweer een half jaar verstreken tussen beide publicaties.

In het licht van de huidige urgente uitdagingen, de aanzienlijke veiligheid van vitamine D en de frequentie waarin vitamine D onder brede lagen van de bevolking extra aandacht kan gebruiken blinkt de Gezondheidsraad dus bepaald niet uit in grote praktijkgerichtheid. Hoewel de Gezondheidsraad erkent dat de research ten aanzien van vitamine D er op zijn minst toch wel behoorlijk interessant uitziet. De gunstige bijdrage van Vitamine D aan luchtweg immuniteit is, volgens de Gezondheidsraad, hoewel bescheiden, voldoende aangetoond voor diverse luchtweg belagers. Toereikend definitief “definitief” bewijs (als dat al bestaat) in de specifieke situatie wordt echter, schijnbaar dood gemoedelijk, dus toch nog afgewacht. Terwijl gebrék aan (optimaal) bewijs van werkzaamheid toch echt niet hetzelfde is als bewíjs van gebrek aan werkzaamheid.

Appels en peren: vitamine D en 1,25 di-hydroxyvitamine D3

Research naar éénmalig een hoge dosering vitamine D als “late interventie” zou ons inziens waarschijnlijk behoorlijk andere resultaten kunnen opleveren dan bijvoorbeeld een dagelijkse adequate inname aan vitamine D3 “voldoende vroeg preventief”. En dan wel onder een gegarandeerd toereikende Magnesium voorziening. Voor de omzetting van vitamine D in de meest immuun actieve (1,25 dihydroxycholecaldiferol) vitamine D3 variant is immers een magnesium afhankelijk enzym noodzakelijk. Plus tot wel zo’n twee weken tijd om deze omzetting voldoende te laten plaatsvinden.
Ter vergelijking: een oplaaiende brand gaan blussen als alles op t punt staat in lichterlaaie te gaan, en dat dan proberen met een onvoldoende geactiveerd blusmiddel, gaat ook niet optimaal werken. Maar dat ga je in een meta-analyse van placebogecontroleerde studies met een diverse opzet, een analyse die de Gezondheidsraad ongetwijfeld graag zou zien, natuurlijk allemaal ook nog niet zo makkelijk terug op waarde kunnen schatten. Voor je ‘t weet worden dan de appels weer eens met de peren vergeleken.

Vitamine D aanvulling onderzoeken en in de praktijk gebruiken

In hun wetenschappelijke terughoudendheid kunnen wij in elk geval de Gezondheidsraad niet op enig gevoel van urgentie betrappen. Ondanks deze eerdere meer praktijkgerichte publicaties in een toptijdschrift. Onderzoek zou wat ons inziens betreft overigens zeker niet moeten stoppen bij vitamine D. Ook gezwind opstarten van onderzoek naar bijvoorbeeld selenium of omega-3 vetzuren lijkt ons momenteel bijvoorbeeld meer dan een beetje aan de orde. Financiering voor gedegen wetenschappelijk onderzoek naar niet-patenteerbare middelen blijft echter onverminderd een grote uitdaging. Er zijn op 4 maart 2021 op ‘s werelds meest gerenommeerde wetenschappelijke databank meer dan 350 “peer reviewed”, voor de actualiteit relevante, vitamine D studies gepubliceerd. Waarvan er nog geen twee placebo-gecontroleerd uitgevoerd zijn! Die ene studie, waar qua uitvoering best het een en ander op aan te merken valt, leverde overigens wel een opmerkelijk positieve uitkomst op. Met de nodige ironie zouden we durven stellen dat God beter verhoede dat er structureel iets positiefs uit toekomstige relevante vitamine D trials zou komen. Hoeveel tijd zou er dan mogelijk weer overheen gaan om tot een concreet advies te geraken? Dan is het Voedingscentrum, hoewel volgens deskundigen erg bescheiden,  in elk geval stukken voortvarender in hun vitamine D advisering. Daar wordt namelijk wel een concreet advies gegeven. En dat zou je normaal juist eerder omgekeerd verwachten. Eerst de Gezondheidsraad en dan pas het Voedingscentrum. Maar wellicht zijn het ook bij aanvang 2021 nog geen normale tijden. En zo komen we gezellig terug bij aanvang van het dilemma rondom vitamine D en zijn bewezen “bijdrage aan het immuunsysteem”. Dat mag namelijk al jaren officieel als gezondheidsclaim gevoerd worden onder de strenge europese EFSA wetgeving.

Er zijn dan ook wel al meer dan 70.000 “peer reviewed” publicaties met vitamine D als hoofdonderwerp beschikbaar. Hiervan zijn er bijna 4000 placebo-gecontroleerde publicaties over een breed scala aan gezondheidsdomeinen, en zo’n 950 vitamine D studies zijn in de vorm van zogenaamde meta-analyses beschikbaar. Een meta-analyse is dus ook de vorm waar de Gezondheidsraad ongetwijfeld een voorkeur voor zou hebben, maar die er dus voorlopig nog niet is. In zo’n zogenaamde meta-analyse word een overzicht van voorhanden research gemaakt. Daarbij worden de beschikbare publicaties op aard en kwaliteit beoordeeld en vervolgens rekenkundig samengevoegd aan de hand van een kwaliteit wegingsfactor. Maar om een meta-analyse uit te kunnen voeren zijn er dus wel eerst voldoende hoog kwalitatieve studies nodig. En dan geen associatiestudies maar placebo gecontroleerde studies waar meer bewijskracht uit komt. Zo heeft gedegen wetenschap onvermijdelijk inherent een aanzienlijke traagheid in zich.

Ondertussen geven we dus wel met z’n allen met relatief gemak tientallen miljarden aan overheidssteun uit aan andere belangrijke zaken. Een relatief zeer bescheiden investering uit gemeenschapsgeld aan gerichte voedingsresearch is echter blijkbaar bij (onze en andere) overheidsinstanties nog niet als pientere optie op de radar gekomen. Een paar ton om een goede vitamine D trial op te zetten lijkt toch tenminste financieel haalbaar. En met een aantal landen een paar placebo gecontroleerde vitamine D studies op korte termijn uitvoeren zou toch ook mogelijk moeten zijn. Temeer daar er eventueel dus effectieve en zeer veilige interventies, die bovendien zeer goedkoop zijn én snel uit te rollen, voor ‘t oprapen zouden kunnen liggen.
En ook wanneer er uit zou rollen dat er geen resultaat uit vitamine D te verwachten valt, is waardevol inzicht gewonnen, en geen groot verlies geleden bij zo’n interessante lead.

200+ top wetenschappers geven eenduidig positief signaal af

Bovenstaande merkwaardige praktijk spagaat is onder researchers ook zeker niet onopgemerkt gebleven.
Ondertussen doen al meer dan 200(!) internationale topwetenschappers, waaronder diverse Nederlandse hoogleraren, mee aan een initiatief waarbij ze een dringend appèl doen op overheden wereldwijd om onmiddellijk te starten met het promoten van extra vitamine D suppletie. Langer talmen en wachten op nog meer research vinden zij ronduit onverstandig. Zeker in het licht van de huidige situatie. Aangezien het belang van vitamine D voor een sterk én evenwichtig immuunsysteem wetenschappelijk reeds gevalideerd is en de recente onderzoeken dit belang verder onderbouwen is ‘t beter niet langer tijd te verliezen en onmiddellijk in actie te komen. Zeker in de wetenschap dat zonder vitamine D aanvulling de kans groot is dat de vitamine D voorziening niet automatisch toereikend verondersteld mag worden.

De zon en buitentemperatuur laten nog wel even op zich wachten. Maar daar heeft uw immuunsysteem geen boodschap aan nu. En zeker op het Noordelijk halfrond waar de lente nog moet beginnen is bekend dat de vitamine D voorziening zeker tot april nog aanzienlijk onder druk zal komen te staan door gebrek aan zonlicht blootstelling, zeker bij al dat extra binnen blijven waartoe we ook nog eens opgeroepen zijn.

Vitamine D in Vitaminecompleet in lijn met advies van deskundigen

Aangezien suppletie met vitamine D zeer veilig is en bovendien uitermate betaalbaar (wij hebben recent 60% extra gratis aan onze Multivitamine toegevoegd) vinden deze wetenschappers het ronduit onverstandig hier nog langer mee te wachten. Hun advies is om dagelijks in elk geval 2000 i.e. te gebruiken als vitamine D3 supplement. Wanneer u de Multivitamine van Vitaminecompleet combineert met Magnesium komt u daar exact op uit!
En krijgt u dus ook fraai al die andere immuun ingrediënten gunstig gedoseerd binnen. Van diverse andere ingrediënten van de Multivitamine en ook de Omega-3 zouden wij u graag extra informatie rechtstreeks uit de vakliteratuur verstrekken, maar de strikte Europese wetgeving staat dat, in het kader van bescherming van de volksgezondheid, niet toe.

Vitamine D is, niet onverwacht, uitgeroepen tot supplement van het jaar

Voor onze gebruikers fijn om te weten dat onze Multivitamine sinds 2020 ook dé Multivitamine met de meest ruimhartige vitamine D3 dosering is uit rechtstreekse vergelijking. In een dosering die in lijn ligt met het veilige, praktische advies van meer dan 200 internationale topwetenschappers. Daarmee weten we ons, net als vorig jaar, opnieuw de supplement winnaar van het jaar. En als vitamine D Multivitamine koploper dit jaar dubbelop dus.
In de top 10 van meest gewaardeerde ingrediënten bij de supplement van het jaar verkiezing, komen we overigens ook in 2021 vaker dan één keer voor. In totaal liefst 7 keer. En daar zijn we natuurlijk helemaal apetrots op.