Ook weer / nog goede voornemens voor 2023?

Een gezond gewicht, gezonder eten en wat meer bewegen, ze staan allemaal weer hoog op ons verlanglijstje van goede voornemens. Maar ook nieuwkomers als minder gamen, minder zitten, minder tijd op je telefoon, tablet of tv scoren hoog. 

En inmiddels is wel duidelijk geworden dat dromen van een ideale toekomst wel noodzakelijk is – zonder luchtkasteel geen kasteel-, maar dat een verlanglijstje zonder goed uitgewerkt plan weinig kans van slagen heeft. Een goed plan begint weliswaar met inventariseren van wat is en wat we zouden willen maar heeft daarnaast een kundige planning en uitvoering daarvan nodig. U kent het vast wel: doelen zijn best S.pecifiek, M.eetbaar, A.angenaam, R.ealistisch en T.ijdsgebonden. Ook wel bekend onder het synoniem S.M.A.R.T. (engels voor Pienter)

En nog wat moderner zouden we daar ook nog gerichte conditionering met beloning of sanctie aan kunnen toevoegen. Daar gaan we hier niet dieper op in. Maar wie geinteresseerd is zou bijvoorbeeld eens op www.neurohabits.nl kunnen kijken voor deskundige kennis op dit gebied.

De wereld is een dorp

In dit nog fonkelnieuwe jaar willen we graag ook de gelegenheid aangrijpen om het jaar af te trappen met enige filosofische reflectie in een ruimer perspectief. De wereld is ondertussen al zo verbonden en verknoopt geraakt dat de term “Global village” voor veel mensen een begrip is geworden. En inmiddels is dat al lang niet meer “Het dorp” zoals dat ooit weemoedig bezongen werd door Wim Sonneveld. Want zo klein als het “tuinpad van mijn vader” ooit idyllisch verbeeld werd als een klein veilig universum uit onze kindertijd, zo overweldigend ruim en ten diepste verbonden zijn we inmiddels als wereld met elkaar geraakt. Of het nou gaat om economie, klimaat, gezondheid of vrijheid. Ook al lijken we soms in of door verwarring meer gepolariseerd en uiteen gedreven te raken. Terwijl we toch ondanks alle contrasten ook gewoon Aardlingen zijn die door hun louter mens-zijn verbonden blijven.

Hoe wij Aardlingen eten

Wij lichten hier enkel een interessant verslag uit Nature (Healthy people, healthy planet: the search for a sustainable global diet”) dat ons aanspoort om in het Westen een meer flexitarisch dieet te volgen. Wie de jaren ‘70 bewust heeft meegemaakt kent ‘m nog wel in een andere variant, de slogan: “Minder maar wel lekker”. Voor de jongere generaties: dat ging destijds over het gebruik van echte boter, maar primair vanuit een gezondheidsperspectief.

Maatvoering, wederkerigheid en een ontwikkeld “gevoel voor verhouding” is natuurlijk onder alle culturen en levens- en zijnsvisies een centrale leidraad die overal op waarde geschat wordt voor een plezier samen-leven. Ook onze moderne wetenschap weet dat overdaad schaadt. En dat geldt niet alleen voor gevolgen zoals overgewicht. Genotzucht haalt via zogenaamde prikkel habituatie het plezier uit elk genot dat we overdadig proberen te genieten. En geeft ons kans op verslavingen bovendien. Individueel, maar ook als cultuur. 

Waar een deel van de wereld duidelijk nog een gebrek aan voldoende calorieën heeft, kent een inmiddels veel groter ander deel een veel te grote inname aan calorieën.

Ook kwalitatief zijn er aanzienlijke knelpunten geregistreerd. Groente, fruit, en volkoren producten worden wereldwijd te weinig gegeten. Net als eiwit uit plantaardige bronnen. Dierlijke eiwitten uit vlees en zuivel worden met name in Noord- en Zuid-Amerika, Europa en Centraal Azië en Oceanië te veel gegeten. Daartegenover staat dat bijvoorbeeld de gebieden ten zuiden van de Sahara en Zuid Azië hun calorische behoefte vooral dekken zonder adequate hoogwaardige eiwitvoorziening. Grote delen van de wereld kampen bovendien met bodemverschraling voor verschillende mineralen en spoorelementen. En het verslepen van voeding over de hele wereld voor het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen laten hun sporen na.

Dichter bij huis

Ook in Nederland en België staan bijvoorbeeld selenium en jodium op de lijst van microvoedingsstoffen, naast ook het mineraal magnesium, die meer aandacht kunnen gebruiken. Naast een kwantitatieve overvoeding speelt aandacht voor voldoende kwalitatieve mineraal- en spoorelementen inname namelijk niet alleen wereldwijd maar ook in de Benelux een serieuze rol van betekenis. En dat valt bepaald nog niet mee in de hectiek van alledag naast een toenemende verschraling van de landbouwgrond. Dat helpt daar niet bij.

Wat wel helpt

Afsluitend met een positieve noot: voor wie het nog niet bedacht had, Vitaminecompleet is ook in 2023 wellicht weer het makkelijkst te realiseren goede nieuwjaarsvoornemen als aanvulling op een goed voedingspatroon. Geen vervanging uiteraard, maar wel een complete aanvulling op de aangetoonde knelpunten. En dat verschil merk je gewoon. Wat dan weer helpt om je gewoonte te bestendigen. Soms kan het complexe leven dan toch, met wat ingewikkeld denkwerk, net wat simpeler gemaakt worden.